Model arabaların kullanılabilmesi için gerekli olan en önemli malzemelerden biri de tabi ki kumandadır. Aslında sadece model araba değil, tüm Rc model dünyası için önemlidir ki zaten RC kelimesi de kumanda ile kontrolden gelmektedir. Model arabaya yeni bir kumanda aldıktan sonra yapılması gereken önemli iki adet işlem bulunmaktadır. Bu işlemlerden birincisi BIND (Kumanda – ESC eşleme) işlemi diğeri ise ESC Kalibrasyon işlemidir.
BIND (Kumanda ile Alıcıyı Eşleme)
Bind işlemi, kumanda ile kumanda alıcısının birbirlerini tanımasını ve karşılıklı olarak haberleşmeye başlamalarını sağlamaktır. Bind işlemi sayesinde kumanda ve alıcı arasında özel bir bağlantı kurulur ve bu bağlantının arasına başka bir kumanda ve alıcının girmesi zorlaşır. (27mhz kumandalarda sinyal karışması çok yüksek seviyede olmaktaydı fakat 2.4ghz devri ile bu durum yüksek oranda aşıldı).Bind işlemi yapılmazsa alıcı ile kumanda arasında eşleşme sağlanmamış olur. Bu sebepten dolayıda kumandayı araç üzerinde kullanamazsınız. Bazı kumanda – alıcı çiftleri fabrika çıkışlı olarak birbirlerine bind yapılmış olarak gelse de, siz işinizi sağlama almak amacı ile tekrar bind işlemini yapmalısınız.
Bind (Okunuşu; baynt) kelimesi İngilizce olmak ile beraber Türkçe karşılığı “Bağlamaktır”.
Bind Yapımı
Kumanda Bind işlemi hemen hemen her kumanda ve alıcı arasında aynı prosedürler ile gerçekleşmektedir. Temel mantık ikisini aynı anda çalıştırıp, kumanda ve alıcı üzerinde gerekli düğme ve ya menü seçeneklerini seçerek Bind işlemi yapmaktır.
Not: Anlatım ve görseller için kumanda ve alıcı çifti için Sanwa kullandık.
- Kumanda açılır ve menüden Bind yapılacak olan kısma gelinir. Genellikle System – Sistem ya da Settings – Ayarlar menüsünde yer almaktadır. Ekransız kumandalarda ise bir buton ya da tuş kodlaması bulunmaktadır. Bizim anlatım yaptığımız kumandada ise System -> Bind yolunu izleyerek Bind işlemine erişiliyor. Bind için seçim yapıp, onaylanması isteniyor ve bu noktada bekliyoruz.
- Kumandayı hazır ettikten sonra ise sıra alıcıda. Alıcıların üzerinde genellikle BIND tuşu bulunmaktadır. Bu tuş yoksa , kablo – soket yardımı ile bind yapmak için giriş bulunur. Anlatımda kullanılan Sanwa RX-482 de ise Bind tuşu yer almaktadır. Aracın pil bağlantıları yapıldıktan sonra, BIND tuşuna basılı tutarak, aracı açmak gerekiyor. Bu şekilde alıcı kendini BIND moduna alacak ve kumandayı aramaya başlayacaktır.
- Alıcı BIND durumuna geçince, ilk adımda hazır olarak bekletilen kumandanın da BIND seçimi yapılır ve işlem başlar. Bu noktada bir kaç saniye beklenmesi gereklidir. Kumanda ile alıcı birbirinini tespit edip kayıt altına alacaktır. BIND işlemi tamamlanınca alıcı üzerindeki led ile kumanda ise ekranlı yapıya sahip bir modelse yazı ya da görsel ile, ekran yoksa led ışık bildirimi ile BIND işleminin tamamlandığını bildirecektir. Sanwa gibi kumandalarda (MT-S de gözlemlediğimiz) ise BIND ekranında ENTER tuşuna tekrar basmak gerekmektedir. Bu işlemden sonra ise BIND tamamlanmış olacaktır.
Kumanda ile ESC Kalibrasyonu
Kumanda ve ESC kalibrasyonunun amacı, ESC’ye kumandanın gaz aralığını ve gaz pedalı konumunu tanıtmaktır. BIND işleminden tamamen farklı bir işlemdir. Model araba hobisine yeni başlayan pek çok kullanıcı Bind ile ESC Kalibrasyonu işlemlerini birbirine ya karıştırmakta ya da aynı sanmaktadır. Fakat bir önceki cümle de aktardığımız gibi BIND, alıcı ile kumandayı eşlemeye; kalibrasyon ise kumandanın sahip olduğu gaz aralığının kaç derece olduğunu, maksimum ve minimum gaz konumu ile gaz kolu boşta iken olacak konumun ESC tarafından belirlenmesini sağlamaktır. Bu işlem bazen ESC programlama ile de karıştırılmaktadır fakat bu daha farklı bir olaydır, ESC Programlama için yazdığımız yazıya göz atabilirsiniz.
Model araba da kumanda kalibrasyon işlemi yapılmaz ise kumandaya yapılan en ufak bir dokunuş ESC tarafından yüksek algılanabilir ve aşırı bir tepki olarak aracınızdan geri dönüş yapılabilir. Bu durumda çeşitli zararlarda kazalara sebebiyet verebilir, bu gibi kaza ve kötü durumların uzağında kalmak için mutlak suret ile ESC – Kumanda kalibrasyonu yapılmalıdır.
Model arabalarda kumanda kalibrasyon işlemi hemen hemen aynı şekillerde yapılmaktadır. Fakat, yine markalar arasında ufak işlem farkları olmaktadır. Farklar, gaza basıp bırakmak ya da basılı tutmak gibi küçük detaylardır. İşlemlerin gidiş yolu ve mantığı aynı şekildedir.
Not: Anlatım ve görseller için Muchmore Racing Fleta Pro V2 ESC kullandık.
- İlk adım olarak kumanda açılır, eğer önceden yapılmış ayar var ise kumandanın gaz ile ilgili trim/subtrim değerleri sıfırlanır. Aracın pil bağlantıları yapılır ve ESC hazır hale getirilir.
- ESC çalıştırılmadan önce ESC üzerindeki “SET” tuşuna (Hobbywing firmasının bazı modellerinde bu tuş açma kapama uzantısında yer almaktadır. Bazı modellerde ise güç tuşuna basılı tutarak yapılır.) basılı tutarak araç çalıştırılır. Bu aşamada ESC nin “Yeşil” ışık yakması beklenir ve kumandanın gaz kolu pozisyonu ise serbest yani basılmamış ya da itilmemiş haldedir. Tekrar “SET” tuşuna basılır ve ledin kırmızı olması beklenir.
- Bu aşama ise araca gazın konumunu göstereceğimiz aşamadır, kumandaya dip gaz yapılır yani gaz kolunu kendimize doğru iyice basılı olarak tutulmalı ve kolu bırakmadan “SET” tuşuna basılır ve “KIRMIZI” ışıkların yanıp sönüp sabitlenmesini beklenir.
- Son aşama ise geri gitme ve fren konumunu tamamlamak, bu aşamada ise gazdaki durumun tam dersine fren yapacak şekilde gaz kolunu iyice ileri bastırılmış bir biçimde tutulmalı ve “SET” tuşuna basıyoruz. “KIRMIZI” ışıkların yanıp sönüp ardından “YEŞİL” ışık bekleniyor ve bu ışıklar göründükten sonra ise kalibrasyon işlemi tamamlanıyor.
ESC leri kalibre etmenin yöntemi her marka model de de aynı olduğunu ve sadece ufak tefek değişikliklere yer verildiğini belirtmiştik. Aşağıda Hobbywing firmasına ait bir ESC üzerinden anlatım gerçekleştirilmiştir.
Merhaba, bir sorum olacak.
küçük çocuğuma vereceğim bir RC arabaya, kriz anında elimdeki bir başka kumandadan fren yapabilmek istiyorum.
Bu mümkün müdür?
Bildiğim kadarıyla bizlerin kullandığı Sanwa , Futaba gibi kumandalarda böyle bir şey mümkün değil.