Nitro Mu? Elektrikli Mi?

RC model araba tarihinin belki de en çok sorulan sorusudur Nitro mu ? Elektrikli mi ? tercih edilmesi gerektiği. TürkRC kurulduğundan beri bana sorulan soruların büyük çoğunluğu da bundan ibaret diyebilirim. “Sesi yüzünden nitro istiyorum?” , ” Nitro araba ayarları zor diyorlar doğru mu?” , “Yeni başlıyorum elekrikli mi almalıyım ?” , Elektrikli daha mı ucuz? ” gibi pek çok soru yanıtlıyorum. Ve artık bu sorulara cevap vermenin zamanı geldi…

Modelciliğe yeni başlayanlar için hazırladığım RC Model Araba Rehberi ‘nde başlangıç için bilinmesi gereken pek çok konuya değinmiştim. Eğer yeni başlıyor ve bazı konulara yabancıysanız önce bu rehberimizi okumanızı tavsiye ederim.

Bu makalede bahsedeceğim bilgiler, iki tür arasında doğru bir karşılaştırma yapabilmek adına, yarışlara girebilecek arabalar referans alınarak yazılmıştır. Bahsedilen fiyatlar, üst seviye ürünler referans alınarak verilmiştir. Daha uygun fiyatlı seçeneklerin de olduğu unutulmamalıdır.

Kullanım ve Ayar Zorluğu

Sadece hafta sonu güzel vakit geçirmek için rc araba arayan ya da henüz detaylı bilgisi olmayan kişiler nitro motorlu araçların kullanımının ve ayarlarının zor olduğunu, bu nedenle elektrikli araba alınması gerektiğini düşünür. İlk bakışta elektrikli araçlar oldukça basit gözükse de aslında tam olarak öyle denemez. Elektrikli arabaların da aynı nitro arabalar gibi şasi ayarlarının ve bakımlarının yapılması gerekmektedir. Zaten model araba kullanmanın çok büyük bir kısmı, bu şasi ayarlarından ibarettir. Araba , gücü ister nitro motordan alsın ister elektrik motorundan , eğer kaliteli bir sürüş isteniyorsa şasi ayarlarının kullanılacak piste göre ayarlanması gerekir. Yani bu noktada nitro ve elektrikli arasında ciddi farklar bulunmuyor. Peki konuya bir de güç ünitesi üzerinden yaklaşacak olursak…

Elektikli (EP) model arabaların ESC ‘lerinde detaylı ayarlar mevcuttur. Daha önce hazırladığım ESC Programlama isimli yazıma bakabilirsiniz. Buradaki ayarlar modelden modele farklılık gösterse de üst seviye ürünlerde 20-25’e yakın ayar ile karşılaşmak mümkündür. Bu ayarlar ESC’nin motoru nasıl kontrol edeceğini belirler. Yani hem gaz hem de fren kontrolleri bu ayarlara bağlıdır ve kaliteli bir sürüş için bunların doğru yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde elektronik bileşenlerin ya da liponun zarar görmesine yol açabilir. Bu ayarlar içerisinde nitro motorlara karşılık gelebilecek ayarlar Turbo , Boost ve Motor Timing ayarıdır. Bu ayarlar sayesinde tam gaz verildiğinde turbo açma değeri , ara devirlerdeki hız ve motor gücü (zamanlaması) değiştirilebilir.

Nitro motorlar dendiğinde ise aslında benzer bir senaryo vardır. Tek pistonlu , karbüratörlü ve debriyaj sistemi olan bir motor ve bu motor üzerinde ayarlanabilecek 3 adet karbüratör ayarı vardır. Bu ayarlarlar motorun üst devirde , alt devirde ve rölantideki hava/yakıt karışımını değiştirir. Bu karışımın ortam sıcaklığına göre ayarlanması ve motorun güvenli sıcaklık aralığında çalışması gerekir. Yani bu ayarları elektrikli araçlardaki bazı ayarlara benzetebiliriz. Tek fark nitro motorun daha hassas olduğu , hava sıcaklığı , buji türü ve yakıta bağlı olarak sürekli ayarlanması gerektiğidir. Motor , ideal çalışma aralığında çalışmazsa ; mesela çok soğuk çalışırsa, piston/gömlek sıkışık çalışarak zarar görebilir ve motorun ömrü kısalabilir ya da çok sıcak çalışırsa, aşırı genleşmeden dolayı bir daha eski performansına geri dönmeyebilir. Ayrıca debriyaj sertliği de değiştirilerek aracın hızlanmasında ince ayarlar yapılabilir.

Konuya bu açıdan baktığımızda nitro motorlarla uğraşmanın biraz daha zor olduğunu söyleyebilirim. Fakat nasıl ayarlandığı öğrenildikten sonra aynı elektrikli bir araba gibi sürülebilir. Bu noktadaki belirleyici faktor , sizin rc arabanız üzerinde ne kadar uğraşmak istediğiniz ve nitro motorlu bir araba isteyip istemediğinizdir.

Sürüş

Sürüş konusunu yazılı olarak anlatmak oldukça zor bir şey. İki tür aracın da kendine özgü bir sürüş karakteri bulunuyor. Fakat hızlarının hemen hemen aynı olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Elektrikli araba sürerken ilk hissettiğiniz şey hassasiyet ve gaz tepkisi olacaktır. Özellikle EP onroad araçlar virajlarda çok kıvrak ve hassas olabilirler. Viraj içinde arabayı santimetrelerle konumlayıp gazı ince bir şekilde ayarlamak gerekir. Çünkü elinizin altındaki motor en ufak bir harekette uzayıp gitmek için sizi bekliyor. Hele ki kullandığınız ESC , 40 turbo timing gibi yüksek değerlere çıkabiliyorsa 60-70 metrelik bir düzlüğü göz açıp kapayıncaya kadar bitirebilirsiniz. İşte bu kontrol hissi ve hız elektrikli arabaların favorim olmasını sağlıyor.

Nitro motorlu araçlar ise yapısı gereği elektrikli modellere göre biraz daha farklıdır. Özellikle debriyaj sistemi nedeniyle debriyajı kumandanızın tetiğinde gerçekten hissetmeniz gerekir. Virajlarda doğru oranda gaz vermeli ve aracın doğru bir devirde kalmasını sağlamalısınız ki viraj çıkışı tam gaz verdiğiniz anda o hızı taşıyabilin. Nitro araçlar daha ağır olduğu için o ağırlığı sürüş sırasında da hissetmek mümkün. Aslında bu size çok büyük bir keyif veriyor. Gerçekten bir yarış pilotu gibi hissetmenize neden oluyor. Hele ki pitte sürekli yakıt doldurabilecek bir arkadaşınız varsa durmadan 1 saat gazlayabilirsiniz.

Güne, kuleye gelen nitro kokusu ile başlamak , düzlükte arabanın çığlık çığlığa bağıran motorunu dinlemek paha biçilemez…

Can Soykal – Team TürkRC

Nitro ile yarışırken parmağın ucundaki tetikle eşzamanlı çıkan motor sesinin verdiği keyif, bütün uğraştırıcı ayarlara ve masraflara değiyor.

Mirac Kaya – Team TürkRC

Fiyat Farkları

Kullandığınız elektrikli araç ister Xray T4 gibi bir onroad araç olsun , ister Mugen Seiki MBX8e gibi bir offroad, kullanacağınız elektronik bileşenlerin özellikleri ve kalitesi sürüşünüzü büyük ölçüde değiştirecektir. Elektrikli arabaların ucuz olduğu varsayımının en büyük nedeni RTR araçlarda kullanılan özelliksiz ve kalitesiz elektroniklere dayanmaktadır. Fakat bizim bahsettiğimiz araçlar pistlerde yarışabilecek araçlar olduğundan hesabımız biraz daha farklı olacak. İsterseniz karşılaştırmalı olarak bir fiyat listesi hazırlayalım.

Elektrikli (EP)	Nitro (GP)
ESC: Hobbywing XR10 Pro G2	Motor: Novarossi Mephisto
Motor: Muchmore Fleta ZX V2 4.5T	Egzoz : Novarossi EFRA 2660
Program Kartı: Hobbywing Program Box	Manifold: Novarossi 41613
Toplam : ~340 Dolar – 2100TL	Toplam : ~440 Dolar – 2700TL

Yukarıdaki tablodaki ürünler, tercihlere göre farklılık gösterebilecek olsa da sanıyorum ki fiyat farkını göstermek açısından yeterli olacaktır. Bu tabloya göre iki tür arasındaki fark 600 TL civarında. Bu tabloda bahsettiğim elektronik bileşenler Xray T4 ya da Yokomo BD10 gibi bir araca takıldığında ; nitro bileşenler ise Xray NT1 ya da Serpent 748WC gibi bir araca takıldığında , karşımıza aynı hızlara çıkabilecek ve aynı tur sürelerini atabilecek araçlar çıkar. Elektrikli araçların agresif sürüşü ve hızlanmasına karşı nitro motorun sürüş karakteri ve gücü… Bu karar tamamen size kalmış. Fakat hesaba katmadığımız bir konu daha var , o da batarya ve yakıt. Hangi türden araca sahip olursanız olun bir şekilde enerji sağlamak gerekecektir.

Elektrikli araçlardaki LiPo bataryalar , motor ve ESC’nin tam performansında çalışabilmesi için çok önemlidir. 1/10 onroad kullanan biri mutlaka güçlü bir 2s bataryaya sahip olmalıdır. Fakat bu batarya ne kadar büyük olursa olsun yukarıdaki elektroniğe sahip bir araç , tam performanslı bir sürüşte yaklaşık 10dk da bataryayı bitirecektir. Bu nedenle minimum 2 adet LiPo ve bu LiPoları doğru bir şekilde şarj edebilecek şarj aletine ihtiyaç var. Geçmişte incelemesini yaptığım ve oldukça iyi bir LiPo olan MKT 8000 ‘den 2 adet alındığında yukarıdaki listeye ek olarak 1100 liralık bir masraf daha çıkıyor karşımıza. Bu bataryaların sizi ne kadar süre idare edeceğini söylemek oldukça zor. Kullanımınıza göre değişkenlik gösterebilir. Ortalama bir kullanıcı için kaliteli bir lipo 2 ile 4 yıl arası kullanılabilir. Ön sıralarda yarışan yarışçılar için ise bu süre 1 yıldır.

Nitro araçlara gelecek olursak, motorun kaliteli bir yakıt ile çalışması çok önemlidir. Çeşitli yerlerde satılan ve özellikle RTR arabalarda kullanılan kalitesiz yakıtlar motorunuzun ömrünü ve performansını büyük ölçüde azaltacaktır. Bu nedenle kaliteli bir yakıt olan Runner Time marka yakıtları bu karşılaştırmaya dahil edeceğim. %16 Runner Time yakıtın 1 litre fiyatı yaklaşık 75 lira civarıdır. Aracın ne kadar yaktığı ise çok değişken olduğu için o konuda net bir şey söylemek pek doğru olmayacaktır. 1/10 onroad arabalar ( Örn: Xray NT1 , Serpent 748wc) 1 depoyla yukarıda örneğini verdiğim motor ile yaklaşık 5dk çok performanslı sürüş yapabilir. Ortalama hızdaki sürüşlerde ise bu süre 7dk ya kadar uzayabilir. Bence sıradan bir hafta sonu buluşması yarım litre yakıt ile geçirilebilir.

Sonuç

Tüm bu fiyatları ve ayar zorluğunu hesaba kattığımızda uzun vaadede nitro motorlu rc arabaların biraz daha masraflı ve zor olduğunu söyleyebiliriz. Ama böyle bir hobide zaman geçirmek isteyen biri için bu fiyat farkının ve zorluğun önemsiz bir fark olduğunu düşünüyorum. Bence burada asıl dikkat edilmesi gereken nokta elektrikli arabaların daha güçsüz ve ucuz olduğu iddialarıdır. Elektrikli arabalarda , nitrolar kadar hızlı gidebilir ve yaklaşık olarak aynı pahalılıkta olabilir. Hatta Bursa BUMOD pistinin en hızlı turlarından bazıları yukarıda bahsettiğim elektronikler ile atılmıştır.

Nitro motorların kullanım zorluğu ve ayarları için mutlaka bir ön araştırma yapılmalıdır. Pek çok motor üreticisi , motorun nasıl ayarlanması ve hangi ısı aralığında kullanılması gerektiği ile ilgili dökümanlar yayınlamakta. O bilgiler öğrenildiğinde ve motor üzerinde ufak denemeler yapıldığında bu konuya meraklı olan biri ayar yapmayı öğrenebilir. Nitro motorlu arabalarla ilgili olarak yaygın olan düşüncelerden biri de çok fazla ayar istememesidir. Her ne kadar doğruluk payı olsa da öğrenilemeyecek bir şey olduğunu düşünmüyorum. Ayrıca elektrikli RC arabalar genelde daha hassas bir sürüşe sahiptir. Bu nedenle şasi ve elektronik ayarlarının mümkün olduğunca doğru olması gerekir. Yani elektrikli için de çok fazla ayar yapılması gerekmektedir. Bu konu hakkında Onroad RC Araba Nasıl Ayarlanır? videoma bakabilirsiniz.

Bu karşılaştırmada hangisinin seçilmesi gerektiği konusunda kesin bir karara varamadık. Bence kullandığınız araba ister elektrikli olsun ister nitrolu olsun, uğraşması çok keyifli. Bu nedenle zevkinize ve bütçenize hangisi uyuyorsa onu tercih edip bu hobiye başlamanızı tavsiye ederim.

Peki bu karşılaştırmada siz ne düşünüyorsunuz ? Yorumlar kısmına bekliyoruz….